Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Çalışanlara ödenen maaşlar, çeşitli faktörler göz önünde bulundurularak hesaplanır. Asgari ücret tüm çalışanlar için standart bir tutar belirlese de, her bireyin maaşı farklılık gösterebilir. Bu farkın en önemli nedenlerinden biri, asgari geçim indirimi (AGİ) gibi vergi indirimleridir. Asgari ücret, devlet tarafından belirlenen bir en düşük tutar olup, asgari yaşam standartları göz önünde bulundurularak hesaplanır. Eş ve çocukların varlığı, bu standartları artırdığı için AGİ uygulaması zorunludur.

AGİ Nedir?

Asgari geçim indirimi (AGİ), maaşlı çalışanların gelirleri üzerinden yapılan bir vergi indirimidir. Bu indirim, çalışanın bakmakla yükümlü olduğu eşi ve çocukları için uygulanır. Eş ve çocuklar, asgari geçim düzeyini etkilediği için, bu kişiler için vergi muafiyeti sağlanır.

AGİ, Gelir Vergisi Genel Tebliği çerçevesinde, işverenler tarafından devlet adına çalışana ödenir. İşveren, bu ödemeleri gelir vergisinden düşerek hesaplamasını yapar. Çalışanın medeni durumuna göre, asgari geçim sağlaması gereken tutar, toplam gelirden çıkarılır ve bu tutar vergiden muaf tutulur.

AGİ Hesaplama Yöntemi

AGİ hesaplamalarında, içinde bulunulan yılın asgari ücreti dikkate alınır. 2021 yılında net asgari ücret 2.825,90 TL iken, 2022 yılı için bu rakam 4.253,40 TL olarak belirlenmiştir. Hesaplama yapılırken, brüt asgari ücretin yıllık tutarı üzerinden şu oranlar uygulanır:

• Çalışanın kendisi için %50,
• Çalışmayan eş için %10,
• İlk 2 çocuk için %7,5,
• Üçüncü çocuk için %10,
• Sonraki çocuklar için %5.

Bu indirimlerin ardından hesaplanan matrah, gelir vergisinin %15 oranıyla çarpılarak aylık AGİ tutarı belirlenir.

AGİ Nasıl Belirlenir?

AGİ, asgari ücrete ve çalışanın medeni durumuna göre değişiklik gösterir. Bekar, evli ya da boşanmış olan bireyler farklı AGİ tutarları alırken, çocuk sayısı da bu hesaplamada önemli bir rol oynar. 2022 yılında AGİ tutarları şu şekildedir:

AGİ Kimlere Ödenir?

AGİ, yasal düzenlemeler çerçevesinde belirlenen gelir seviyesine sahip bireylere ödenir. Aşağıdaki gruplar AGİ’den yararlanabilir:

• Gelir Vergisi Kanunu (madde 61) kapsamında maaş alanlar,
• Gerçek usulde vergilendirilen kişiler,
• Yıllık beyanname ile ücret gelirlerini bildirenler.

Evli Bireylerde AGİ Farkı Nasıl Uygulanır?

Evli bir çalışanın AGİ’sinin hesaplanabilmesi için, işverene “Aile Durumu Bildirimi” formunu sunması gerekmektedir. Bu formda evlilik durumu ve çocuk sayısı gibi bilgiler yer alır. Zamanla değişiklik olursa, formun güncellenmesi gerekir. Eşlerin iş durumu ve çocuk sayısı, AGİ hesaplamasında dikkate alınır.

Çocuk Desteği Kime Ödenir?

AGİ çerçevesindeki çocuk desteği, evli çiftlerden sadece birine verilir. Hangi eşin çocukları daha önce bildirdiği önemlidir. İki eş de çalışıyorsa, sosyal güvenlik yönünden uygun görülen eş AGİ’yi alır. Çocuk desteği 18 yaşına kadar, öğrenci olan çocuklar için ise 25 yaşına kadar sürer.

AGİ Maaşa Dahil mi?

Eğer çalışanın şartları uygunsa, işveren AGİ’yi çalışana ödemek zorundadır. Bu ödeme, aslında devlet tarafından yapılan bir vergi indirimidir. AGİ, çalışanın maaşına dahil edilerek ödenir. Her ay, AGİ tutarı maaş bordrosunda açıkça belirtilir.

Maaş bordrosunda AGİ ile ilgili üç ayrı sütun yer alır:

• Asgari Geçim İndirimi Oranı
• Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar
• Aylık Asgari Geçim İndirimi Tutarı

Bu şekilde, çalışanlar AGİ tutarını net bir şekilde görebilirler.